Czy podatnik zwolniony z VAT wydatki dotyczące używania firmowego samochodu osobowego rozlicza w kosztach podatkowych w 75% czy w 100%? – Aneta Szwęch

Przedsiębiorca zwolniony z VAT (ze względu na obroty) wykorzystuje na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej samochód osobowy, który jest składnikiem firmowego majątku. W związku z jego używaniem ponosi wydatki na zakup paliwa, ubezpieczenie, opłaty za parkowanie, opłaty za naprawy, itd. Podatnik nie prowadzi ewidencji przebiegu pojazdu dla celów VAT, ponieważ – jako podatnikowi zwolnionemu z VAT – nie przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego. Czy wydatki dotyczące samochodu osobowego podatnik uwzględnia w kosztach uzyskania przychodów w 75% czy w 100%?

Ustawodawca przyjął, że jeśli przedsiębiorca (podatnik) nie prowadzi dla celów podatku VAT ewidencji przebiegu pojazdu, o której mowa w art. 86a ust. 4 ustawy o VAT to w podatku dochodowym uznaje się, że samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika. Powoduje to, że koszty używania firmowego samochodu osobowego, powiększone ewentualnie o podatek naliczony, co do którego na gruncie ustawy o VAT, nie przysługuje prawo do odliczenia, są zaliczane do kosztów podatkowych w 75%, natomiast w 25% – nie stanowią one kosztów uzyskania przychodów. Wynika to z art. 23 ust. 1 pkt 46a i ust. 5a updof oraz art. 16 ust. 1 pkt 51 i ust. 5a updop. Jeśli zatem przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT i prowadzi dla celów podatku VAT ewidencję przebiegu pojazdu, to do kosztów uzyskania przychodów zalicza wydatki w 100% (i w całości odlicza VAT naliczony, po spełnieniu pozostałych warunków tego odliczenia). Jeśli natomiast przedsiębiorca, będący czynnym podatnikiem VAT, nie prowadzi dla celów podatku VAT ewidencji przebiegu pojazdu i w rezultacie od wydatków związanych z firmowym autem odlicza VAT w wysokości 50%, to wydatki zalicza do kosztów podatkowych w 75%.

W tym kontekście powstaje pytanie: a co z podatnikiem VAT zwolnionym, który nie ma obowiązku prowadzenia dla celów VAT ewidencji przebiegu pojazdu, ponieważ nie odlicza on podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług?

Z art. 23 ust. 5g updof oraz art. 16 ust. 5g updop wynika, że skutek dotyczący prowadzenia ewidencji przebiegu dla celów VAT nie ma zastosowania do podatnika, który na podstawie przepisów ustawy o VAT nie jest obowiązany do prowadzenia takiej ewidencji (za wyjątkiem przypadku, gdy brak obowiązku prowadzenia ewidencji wynika z tego, że podatnik odlicza VAT w 50%). Skoro zatem podatnik zwolniony z VAT nie ma obowiązku prowadzenia dla celów VAT ewidencji przebiegu pojazdu, to wydatki dotyczące używania samochodu osobowego rozlicza w kosztach podatkowych w pełnej wysokości, tj. z pominięciem limitu 75%(KUP)/25%(NKUP). Dotyczy to zarówno podatnika zwolnionego z VAT podmiotowo, jak i przedmiotowo.

Stanowisko to potwierdził także Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 8 kwietnia 2019 r. sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.72.2019.2.AP. Pismo dotyczyło podatnika świadczącego usługi rachunkowe, który korzysta ze zwolnienia od podatku VAT ze względu na obroty nieprzekraczające 200 000 zł. Organ podatkowy, odnosząc się do kosztów używania samochodu osobowego podatnika, uznał, że:

“(…) Wnioskodawczyni poniesione wydatki z tytułu kosztów używania samochodu osobowego użyczonego przez rodziców do celów związanych wyłącznie z prowadzoną działalnością gospodarczą, będzie mogła na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zaliczyć w 100% do kosztów uzyskania przychodów, skoro nie jest zobligowana do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, zgodnie z art. 86a ust. 5 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku od towarów i usług.”

Analogiczne stanowisko wynika z pisma Dyrektora KIS z 27 marca 2019 r., sygn. 0112-KDIL3-3.4011.77.2019.1.MC.

Ważne!
Podatnik zwolniony z VAT (podmiotowo lub przedmiotowo) wydatki związane z używaniem firmowego samochodu osobowego zalicza do kosztów uzyskania przychodów w 100% bez potrzeby prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.

W przypadku podatnika zwolnionego z VAT prawo do pełnego zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej nie zależy od podstawy prawnej wykorzystywania tego auta. U podatnika zwolnionego z VAT prawo do pełnego zaliczenia wydatków do kosztów podatkowych dotyczy więc zarówno przypadku, gdy auto jest firmowym środkiem trwałym, jak i przypadków gdy jest użytkowane na podstawie umowy leasingu lub na podstawie umowy użyczenia.

Przykład

Podatnik prowadzi ośrodek szkolenia kierowców. Świadczone przez niego usługi są zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ustawy o VAT. Podatnik nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu dla celów VAT. Koszty związane z używaniem firmowych samochodów osobowych na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej są uwzględniane przez podatnika w rachunku podatkowym w pełnej wysokości.

art. 23 ust. 1 pkt 46a, ust. 5a, ust. 5f i ust. 5g ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 674,
art. 16 ust. 1 pkt 51, ust. 5a, ust. 5f i ust. 5g ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 1036; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 534,
art. 86a ust. 1, ust. 4 i ust. 5 pkt 2 lit. a) ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174; ost. zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2354.